(Door Marlies)

Dalibor

Nog anderhalve week en het carnavalsgedruis barst weer los. Ik zal er dit jaar niet
veel van merken, hoewel… carnavals-zaterdag ben ik (met de Frankfurtreis van Musico)
even in Mainz. Da’s op carnavals-gebied toch ‘nicht nichts’  in Duitsland, za’k maar
zeggen. De ‘bonte avond’ ‘Mainz bleibt Mainz’ keken wij vroeger nog wel eens op
TV; het heeft me geholpen om (een deel van) de Duitse dialecten ook te verstaan…

De gids van de rondleiding in Mainz (waar we onder meer naar de prachtige kerkramen
van Marc Chagall gaan kijken) heeft ons verzekerd dat we er geen last van zullen
hebben en ik heb geen hekel aan de goeie vrolijkheid van carnaval, hou me in de gaten,
vóór je het weet ben ik in de vrolijkheid van een polonaise verdwenen (grapje…).

Wat we tijdens onze Frankfurtreis vooral gaan doen is ons onderdompelen in opera:
La forza (Verdi), Carmen (Bizet), een ‘double bill’ van Weill en Brecht, Salome van
Richard Strauss en Dalibor van Bedrich Smetana… Watte? Dalibor van Bedrich
Smetana… nooooit van gehoord…

De enige opera die ik kende van Smetana is ‘Die Verkaufte Braut’, leuke en energieke
muziek, maar geen hoogvlieger. De titel ‘Dalibor’ zei me niks. Rap aan het zoeken,
wat een leuk werk heb ik toch…

De opera is geschreven voor de opening van het Neustädter Theater en had weinig
succes omdat-ie teveel beïnvloed zou zijn door Duitse stromingen (vooral Wagner);
de stemming was in die tijd in Praag niet zo pro-Duits en dan zeg ik het netjes…
Smetana had de Leit-motiv-techniek van Wagner overgenomen én de taal van de
opera was Duits. Smetana leed onder deze kritiek. Tot aan zijn dood in 1884 is dit werk
zijn grootste zorgenkind, maar ook meest geslaagde werk.

De Tsjechische ridder Dalibor (de naam betekent overigens zoiets als: hij die ver weg
strijdt…) staat terecht voor de koning voor moord op een tiran: graaf Ploskovice.
Tijdens de rechtszaak benadert de koning Milada, zuster van de graaf; zij eist de
executie van Dalibor.
Later realiseert ze zich dat ze verliefd op Dalibor geworden is. Ze zet een plan op om
hem te bevrijden.

Uiteindelijk volgt de koning volgt het advies van zijn raadgevers en veroordeelt Dalibor
alsnog ter dood. Vergezeld van haar getrouwen bestormt Milada het kasteel. Ze slagen
erin Dalibor te bevrijden, maar Milada raakt daarbij dodelijk gewond.  Ze sterft in de
armen van Dalibor. Die pleegt zelfmoord en is in de dood verenigd met zijn geliefde.
(In een alternatieve versie wordt Dalibor ge-executeerd vóórdat Milada hem kan redden.)

Dalibor is een rythmisch en harmonische vooruitstrevende opera, die als onderwerpen
zowel elementen van de klassieke bevrijdingsopera in zich heeft als tegen Wagner’s
Lohengrin aanschuurt: een tragisch  eindigende liefdesgeschiedenis tegen de
achtergrond van inktzwarte politieke ontwikkelingen. Een onvergankelijk onderwerp
in opera. Deze laatste alinea zegt trouwens de website van de Oper Frankfurt…

Het is lastig een filmpje te vinden dat ik hier zou kunnen downloaden: op YouTube
vindt u vooral de hele versie (en oude versies) en Oper Frankfurt is ook al niet heel
scheutig met zijn informatie.

Weet u wat: als ik terug ben kom ik erop terug en zal ik u vertellen hoe het was. En
natuurlijk ga ik het hier ook nog hebben over de andere prachtige producties die we
gaan zien tijdens carnaval in Frankfurt!

(Door Marlies)

Door een heleboel mensen en kranten erop geattendeerd kan ik het niet maken
om níet te schrijven over een van de nieuwste producties van De Nationale
Opera: Juditha Triumphans van Antonio Vivaldi. U kunt er 1, 3, 5 en 7 februari
nog naartoe.

Het waren prachtige uitvoeringen die de afgelopen weken hebben plaatsgevonden.
Een waanzinnig mooi decor, prachtige zang en een intrigerende regie. Alles begeleid
door een geweldig orkest dat dit soort repertoire van haver tot gort kent.

Vivaldi componeerde dit meesterwerk voor de meisjes van het Venetiaanse Ospedale
della Pietà. Hij was dus gewend voor vrouwenstemmen te componeren en deed dat
dan ook uitstekend. Het werk is niet als opera geschreven, maar leent zich uitstekend
voor een scenische uitvoering en regisseur Floris Visser heeft dat uitstekend gedaan.

En dan die prachtige ondertitel van de opera: Moed triomfeert

U kent het verhaal van Juditha? Vast wel. Het is een bloederig verhaal, ik waarschuw
maar alvast:
De Joodse stad Bethulia wordt belegerd door de Assyriërs. Hun legeraanvoerder
Holofernes krijgt bezoek van de mooie Judith, een jonge weduwe. Zij smeekt hem
om medelijden; hij raakt onder haar bekoring. Na een weelderig banket met veel
wijn valt hij in slaap. Judith onthoofdt hem en keert triomfantelijk terug naar Bethulia.

De Franse mezzosopraan Gaëlle Arquez zingt Juditha. Beeldschone vrouw die op
haar goeie momenten als uit steen gehouwen kan kijken…

Ik laad het filmpje van De Nationale opera op, wat een stem die vrouw!